Beleggers zijn in 2019 verwend met hoge rendementen. Aandelen behaalden tot en met half november meer dan 25% en ook obligaties presteerden goed. Ondanks alle waarschuwingen voor een naderende recessie stegen de koersen gestaag. Zullen de koersen in 2020 verder stijgen? Wat mogen beleggers verwachten? Komt de langverwachte recessie of gaan we juist een nieuwe bloeiperiode tegemoet?
Terugblik 2019
Het rendement in 2019 is geholpen doordat koersen begin 2019 herstelden van de daling aan het einde van 2018. Escalatie in het handelsconflict leidde eind 2018 tot angst voor wereldwijde daling van de bedrijfswinsten. Deze angst bleek ongegrond; koersen herstelden vervolgens van de verliezen. Later in het jaar werden de koersen geholpen door de centrale banken die o.a. de rente verlaagden om de economie te stimuleren. Tenslotte verbeterde aan het einde van het jaar de stemming in het handelsconflict. Het uitzicht op eerste deeloplossing droeg bij aan de koersstijging van afgelopen weken. De huidige combinatie van stabiele winsten, stimulerende centrale banken en verbeteringen in het handelsconflict is tevens een goed startpunt voor 2020.
Centrale banken blijven voorlopig stimuleren
De algemene verwachting is dat de Europese Centrale Bank (ECB) voorlopig blijft stimuleren. In Europa schommelt de kerninflatie al geruime tijd rond de 1%. Dat is een behoorlijke afstand van de 2% die de centrale bank op de lange termijn probeert te benaderen. Begin dit jaar was de combinatie van een afnemende economische groei in Europa, lage inflatie en onzekerheid omtrent Brexit en internationale handelsconflicten voldoende aanleiding voor ECB president Mario Draghi om de rente te verlagen en het obligatie opkoopprogramma te herstarten. Per 1 november is Draghi opgevolgd door Christine Lagarde, de voormalig directeur van het IMF. Lagarde staat net als Draghi bekend als een duif, een centrale bankier die minder zwaar hecht aan het bestrijden van inflatie en voorrang geeft aan het stimuleren van de economie. Tijdens de eerste maanden van haar bewind zal Lagarde geen wijzigingen doorvoeren en blijft de ECB de economie stimuleren.
De Amerikaanse Fed heeft de rente drie keer met 0,25 procentpunt verlaagd. President Trump heeft veel druk gezet op de bestuurder van de Fed om de rente te verlagen in de hoop op een hogere groei van de Amerikaanse economie. In 2020 worden de Amerikaanse presidentsverkiezingen gehouden. Er is Trump veel aan gelegen om de economische groei op niveau te houden zodat hij goede sier kan maken naar zijn achterban. Een lage rente helpt hem daarbij.
Invloed impeachment procedure onduidelijk
Wat Trump niet helpt, is de impeachment procedure die is opgestart door de Democraten om Trump af te zetten. In de procedure moet worden vastgesteld of Trump voor eigen gewin misbruik heeft gemaakt van zijn positie als president. Hij zou de Oekraïense president onder druk hebben gezet om de zoon van Joe Biden te onderzoeken, zodat hij die informatie tegen Biden kan gebruiken bij de presidentsverkiezingen. Tijdens de hoorzittingen werd aangegeven dat Trump militaire steun in de strijd tegen Rusland heeft opgeschort, zolang niet aan zijn verzoek werd voldaan. Om Trump af te zetten moet een 2/3e meerderheid voor stemmen. De kans daarop is klein. De procedure zal waarschijnlijk wel enkele maanden in beslag nemen en nieuwe openbaringen kunnen de effectenmarkten in beweging zetten. Als blijkt dat Trump strafbare feiten heeft gepleegd kan dat zijn herverkiezing bemoeilijken.
Handelsconflict
Om de kans op herverkiezing te vergroten houdt Trump nog een ijzer in het vuur: het handelsconflict. Het handelsconflict blijft de gemoederen nog wel enige tijd bezig houden. Enerzijds omdat de impact groot is: de betrokken landen (China en de VS) hebben met voorsprong de grootste economieën ter wereld. Anderzijds omdat er nog veel onderwerpen onopgelost zijn. Het zou Trump heel goed uitkomen als in de loop van 2020 een akkoord tot stand komt en de beurzen als gevolg daarvan een mooie stijging doormaken.
Jaar van de presidentsverkiezingen meestal positief
Trump en de presidentsverkiezingen in 2020 lopen als een rode draad door bovengenoemde zaken heen. Meestal is het jaar van de presidentsverkiezingen positief omdat de zittende president doorgaans beslissingen neemt die positief zijn voor beleggers. Gemiddeld is het rendement 11% (excl. dividend). Dat wil natuurlijk niet zeggen dat het rendement nooit negatief kan zijn tijdens een verkiezingsjaar. Het verkiezingsjaar 2008 viel samen met de financiële crisis. In dat jaar daalden de koersen van Amerikaanse aandelen bijna 40%.
Winstontwikkeling helpt koersen
Analisten vertalen bovenstaande ontwikkelingen in een verwachte winstgroei van 10% in 2020. De aantrekkende economische groei in combinatie met de lage inflatie schept kansen voor bedrijven. Minder onzekerheid in het handelsconflict leidt ertoe dat uitgestelde investeringen worden doorgezet. Daarnaast bouwen bedrijven grotere voorraden op. Stuk voor stuk redenen waarom bedrijven meer winst kunnen maken. Stijgende winsten zijn positief voor de koersen. Zie ook de grafiek onderaan het artikel. De lichtblauwe lijn geeft de koersontwikkeling van wereldwijde aandelen weer en de zwarte lijn de winstontwikkeling van diezelfde bedrijven. Het verband tussen beide lijnen op de middellange termijn is duidelijk zichtbaar.
Onzekerheid zorgt voor aantrekkelijke waardering, vooral in Europa en opkomende landen
Beleggers hebben de verwachte winststijging nog niet vertaald naar hogere waarderingen. De koersen zijn weliswaar gestegen, maar de koersstijging is over de middellange termijn vergelijkbaar met de winststijging. De waardering is daarom alleszins redelijk afgezet tegen het verleden. Ten opzichte van het verleden is de rente wel aanzienlijk lager. Als we rekening houden met de lage rente zijn aandelen aantrekkelijk gewaardeerd. Aandelen uit de VS zijn wel duurder gewaardeerd dan aandelen uit Europa en opkomende landen. Blijkbaar hebben beleggers minder hoge verwachtingen voor Europa en opkomende landen. Duidelijkheid in het Brexit-dossier en het handelsconflict kan die verwachtingen te positieve doen draaien en leiden tot betere rendementen in die regio’s.
Waardeaandelen veel goedkoper dan groeiaandelen
Een ander opvallend verschil in waardering zien we tussen waardeaandelen en groeiaandelen. Onder aanvoering van de zogenaamde FANMAG (Facebook, Amazon, Netflix, Microsoft, Apple, Google) presteren groeiaandelen al ruim 12 jaar beter dan waarde aandelen en is het waarderingsverschil sterk opgelopen. Beleggers verwachten dat de sterke groei van de afgelopen jaren ook in de toekomst doorzet. In het verleden zijn we meer dan eens tot de conclusie gekomen dat die verwachtingen te hoog gespannen waren. Andersom zijn de verwachtingen voor waardeaandelen heel laag, waardoor de kans op een positieve verrassing groter wordt. Beleggers kunnen waardeaandelen momenteel goedkoop oppikken.
Voorzichten voor beleggen in 2020 zijn goed
Op basis van wat we nu weten gaan beleggers een goed jaar tegemoet. Aantrekkende economische groei, stijgende bedrijfswinsten, lage rente, stimulerende centrale banken, afnemende onzekerheid en aantrekkelijke waardering zijn zonder uitzondering positief voor de koersen. Blijft over wat we nog niet weten: escaleren de protesten in Hong Kong? Wordt Trump afgezet? hoe loopt het af met Iran en Noord-Korea? Stijgt de inflatie onverwacht? Er zullen ongetwijfeld nieuwe onzekerheden komen. Daarom blijft het belangrijk om de markten te volgen en periodiek aan te passen als de marktomstandigheden daar aanleiding voor geven.