De meeste werknemers verwachten dat hun oude dag prima is verzorgd door de pensioenregeling. De laatste jaren wordt echter steeds meer beknibbeld op het pensioen. Zo is de AOW leeftijd verhoogd, het pensioengevend salaris is afgetopt en steeds vaker verschuift het risico naar de werknemer. Tegelijkertijd komen er ook steeds meer mensen die helemaal geen pensioenregeling hebben.
Waarom moet u zelf het heft in handen nemen voor een zorgeloze oude dag
Wat kunt u doen om minder afhankelijk te worden van de pensioenregeling? Hoe kunt u vermogen opbouwen voor een prettige oude dag? Wanneer moet u daarmee beginnen, hoeveel moet u opbouwen en hoe kunt u dat het beste investeren? Of is beleggen te riskant wanneer het gaat om zoiets belangrijks als pensioen? De komende columnreeks zal ik dieper ingaan op dit soort kwesties.
Het Nederlands pensioenstelsel
Voor de beantwoording van bovenstaande vragen begin ik met een korte uitleg over de inrichting van het pensioenstelsel. Het Nederlandse pensioenstelsel bestaat uit 3 pijlers: AOW, aanvullende pensioenopbouw vanuit de werkgever en individuele aanvullende pensioenvoorzieningen.
Pijler 1: Algemene Ouderdomswet (AOW)
De AOW vormt de basis van het toekomstig inkomen. Wanneer iemand in Nederland heeft gewoond of gewerkt, dan ontvangt diegene een AOW-uitkering vanaf de AOW-leeftijd tot het overlijden. De hoogte van de AOW is gebaseerd op de ontwikkeling van het minimumloon. Door de vergrijzing wordt de AOW steeds kostbaarder. Om de AOW betaalbaar te houden heeft de overheid onder andere de AOW-leeftijd verhoogd.
Pijler 2: Pensioenopbouw via de werkgever
De 2e pijler is pensioenregeling via de werkgever. De pensioenregeling zorgt voor een aanvullende uitkering bovenop de AOW-uitkering. Het werkgeverspensioen kan eerder ingaan dan de AOW-datum en loopt tot het overlijden. In de meeste pensioenregeling is ook een voorziening opgenomen voor de nabestaanden in geval van overlijden.
Pijler 3: Individuele aanvullende pensioenvoorzieningen
De AOW en het pensioen kunnen worden aangevuld met een individuele regeling zoals een lijfrente verzekering of banksparen. In geval van een pensioentekort kunt u de betaalde premie in aftrek brengen op het inkomsten voor de belasting. Een pensioentekort kan vele oorzaken hebben, zoals eerder/tijdelijk stoppen met werken de stijgende AOW-leeftijd, een baan zonder pensioenregeling, echtscheiding, arbeidsongeschiktheid, werkloosheid. Ook teleurstellende resultaten van de pensioenregeling kan leiden tot een tekort.
Wat krijg ik als ik zelf niets regel voor mijn oude dag?
Als u geen pensioen opbouwt via de werkgever of geen individuele regeling hebt afgesloten, krijgt u in de toekomst alleen een AOW-uitkering. De meeste mensen kunnen in dat geval hun huidige levensstijl niet voortzetten. Maar er kleven ook een aantal belangrijke onzekerheden aan de AOW-uitkering. Zo wordt de AOW-leeftijd steeds verder uitgesteld en is het maar de vraag of de AOW in de toekomst betaalbaar blijft. Door de toenemende vergrijzing moeten steeds minder werkenden de AOW-kosten van de gepensioneerden betalen.
Pensioen geeft ook geen absolute zekerheid
Maar ook als u wel pensioen opbouwt via de werkgever is er nog geen zekerheid over de toekomstige financiële situatie. Zo blijkt uit onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) dat één derde van de Nederlanders minder pensioen ontvangt dan zij van te voren hadden verwacht.
Hoe weet ik of ik een aanvullende pensioenvoorziening moet regelen?
Omdat zowel de AOW-uitkering als het werkgeverspensioen niet de zekerheid geven dat u later over voldoende pensioeninkomen beschikt, is het altijd verstandig om zelf een potje op te bouwen. Des te eerder u begint, des te groter de kans op voldoende kapitaal op de gewenste pensioendatum. Elke euro die eerder wordt ingelegd kan langer profiteren van het rente-op-rente-effect.
Voorbeeld: een euro die wordt geïnvesteerd tegen 7 procent rente is na 10 jaar bijna verdubbeld. Na 20 jaar is diezelfde euro bijna verviervoudigd en na 30 jaar het achtvoudige.
Conclusie
De laatste jaren zijn de risico’s voor een onbezorgde oude dag toegenomen. Om zekerheid te krijgen over uw financiële toekomst kunt u het heft in eigen handen nemen. Als u op tijd begint om maandelijks een bedrag opzij te zetten, heeft u op de pensioendatum ongemerkt een flink bedrag opgespaard. Dat kan het verschil betekenen tussen een riante of een zuinige oude dag.
In de volgende columns schrijven we over de mogelijkheden die u heeft om voor het pensioen te sparen en de fiscale voordelen. Verder leggen we het effect uit die tijdshorizon, inlegbedrag, tussentijdse stortingen en behaald rendement hebben op de groei van het kapitaal.
